منطق فازی و مبانی مکانیک کوانتومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد

2 عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی

چکیده

منطق فازی یک منطق مقداری است. در مقابل منطق ارسطویی که یک منطق دو ارزشی محسوب می‌گردد، منطق فازی منطقی چند ارزشی است. به عبارت دیگر نگرش منطق فازی به پدیده‌ها یک نگاه قاطع با درجه ارزشی صفر یا یک نیست، بلکه از دیدگاه منطق فازی درجه ارزشی رخدادها می‌تواند از بی‌نهایت مقادیر مابین صفر یا یک تعیین گردد. لذا از منظر منطق فازی تغییرات در عالم هستی پیوسته و تدریجی است و این تغییرات در پارامترهای هستی، دارای خطوط واضح و مرزبندی مشخص نیستند.
در مقابلِ منطق فازی، دیدگاه مکانیک کوانتومی در خصوص تغییرات در عالم هستی یک دیدگاه پلکانی و جهشی است. سطوح انرژی و همچنین کلیه پارامترهای وابسته به انرژی در این نگرش، کوانتومی و اساساً مفهوم فوتون به عنوان بسته‌هایی از انرژی دربرگیرنده پلکانی بودن تغییرات در مکانیک کوانتومی می‌باشد.
در این میان مکانیک آماری با نگاهی میانه، تغییرات در سطوح ذره‌ای را پلکانی و کوانتیزه لیکن در سطوح ماکروسکوپی پیوسته و تدریجی می‌انگارد. در واقع از این منظر یک تغییر ماکروسکوپی حاصل معدل بی‌نهایت تغییر میکروسکوپی است که برخلاف کوانتیده بودن تغییرات ذرات در سطح میکروسکوپی می‌تواند نمودی تدریجی و پیوسته در تغییرات ماکروسکوپی داشته باشد.
در این مقاله سعی شده است، از دیدگاه معرفت‌شناختی تأثیر این نظریات در متدولوژی شناخت عالم مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

منطق فازی و مبانی مکانیک کوانتومی

نویسندگان [English]

  • Ahmad Nasiri 1
  • Jahangir Masoodi 2
1 عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد
2 عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی
چکیده [English]

ا
منطق فازی یک منطق مقداری است. در مقابل منطق ارسطویی که یک منطق دو ارزشی محسوب می‌گردد، منطق فازی منطقی چند ارزشی است. به عبارت دیگر نگرش منطق فازی به پدیده‌ها یک نگاه قاطع با درجه ارزشی صفر یا یک نیست، بلکه از دیدگاه منطق فازی درجه ارزشی رخدادها می‌تواند از بی‌نهایت مقادیر مابین صفر یا یک تعیین گردد. لذا از منظر منطق فازی تغییرات در عالم هستی پیوسته و تدریجی است و این تغییرات در پارامترهای هستی، دارای خطوط واضح و مرزبندی مشخص نیستند.
در مقابلِ منطق فازی، دیدگاه مکانیک کوانتومی در خصوص تغییرات در عالم هستی یک دیدگاه پلکانی و جهشی است. سطوح انرژی و همچنین کلیه پارامترهای وابسته به انرژی در این نگرش، کوانتومی و اساساً مفهوم فوتون به عنوان بسته‌هایی از انرژی دربرگیرنده پلکانی بودن تغییرات در مکانیک کوانتومی می‌باشد.
در این میان مکانیک آماری با نگاهی میانه، تغییرات در سطوح ذره‌ای را پلکانی و کوانتیزه لیکن در سطوح ماکروسکوپی پیوسته و تدریجی می‌انگارد. در واقع از این منظر یک تغییر ماکروسکوپی حاصل معدل بی‌نهایت تغییر میکروسکوپی است که برخلاف کوانتیده بودن تغییرات ذرات در سطح میکروسکوپی می‌تواند نمودی تدریجی و پیوسته در تغییرات ماکروسکوپی داشته باشد.
در این مقاله سعی شده است، از دیدگاه معرفت‌شناختی تأثیر این نظریات در متدولوژی شناخت عالم مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها [English]

  • منطق فازی
  • مکانیک کوانتومی
  • مکانیک آماری
  • معرفت‌شناسی کوانتومی یا فازی
1. جولیانو، ب؛ جولیو، ک و جولیانو، آ (2007)، مبانی محاسبات و اطلاعات کوانتومی، ترجمه: خواجوی، م، مشهد: انتشارات دانشگاه امام رضا (ع).
2. خبرگزاری فارس، فلسفه مکانیک آماری، به نقل از گروه دیدگاه‌های حوزه حکمت و فلسفه، 3/2/91.
3. خوشخو، حسین (1365)، شیمی کوانتومی، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی شریف.
4. زتیلی، ب (2010)، مکانیک کوانتومی، مفاهیم و کاربردها، ترجمۀ یوسفی، ن و باقری، م، تهران: انتشارات آراکس.
5. کسرائی، ع (1392)، «الگوهای تبیینی مکانیک آماری»، نشریۀ گروه فلسفه علم دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
6. مرکز تحقیقات و فن‌آوری اتوماسیون صنعتی ایران (1390)، "منطق فازی چیست؟" ، تهران: انتشارات وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت).
7. Alberty. R. A and Silbey. R. J (1992) ,Physical Chemistry, New Jersey: John Wiley & Sons.
8. Atkins. P. W.(1991), Physical Chemistry, Oxford. Univ. Press.
9. Blatt. F. J.(2005), Principles of Physics , Third edition, Boston: Allyn and Bacon Press.
10. Callen. H. B.(1990), Thermodynamics and an introduction to Thermostatistics, , second edition, New Jersey: John Wiley & Sons.
11. Dubios. D and Prade. H (1980), Fuzzy sets Systems Theory and applications, New York : Academic Press.
12. Hewitt. P. G. Conceptual (2006), Physics, Thent edition, Addison Wesley, Pearson Press.
13. Tanaka. K. (1996), An introduction to Fuzzy Logic Practical Applications, New York : Springer –Verlag.
14. Zade. L. A.(1965), “Fuzzy sets”, Information and Control Journal, Vol. 8 , pp: 338-353.