تحلیل الگوی مفهوم نقد علمی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

نقد پژوهی یکی از نیازهای کاربردی جامعة علمی به حساب می‌آید؛ اما این حوزة پژوهشی پر اهمیت، امروزه با آسیب‌ها و آفت-هایی روبرو است که از جملة آن، فرعی قلمداد کردن مسألة نقد و فقدان نگاه روشمند به مفهوم نقد علمی است.
در این مقاله پس از اشارة اجمالی به قلمرو مباحث نقد ادبی و نقد هنری، از عدم طرح موضوع مؤلفه‌های نقد علمی در این پیشینه سخن به میان آمده است و سپس با هدف ضرورت تمییز شاخصه‌های نقد علمی از نقدهای ذوقی و غیر علمی، به تبیین مؤلفه‌های هشت‌گانة نقد علمی پرداخته شده که عبارتند از: 1- نظام‌مندی، 2- الگومداری، 3- جامع‌نگری، 4- نگاه انتقادی، 5- اِبتنای فلسفی، 6- تخصص مداری، 7- خلاقیّت و 8- اخلاق مداری.
بدون تردید برای دستیابی به یک "نظریه جامع نقد در حوزه علوم انسانی" نیازمند تبیین ضرورتها ، تعاریف و ویژگیهای مفهوم نقد علمی هستیم چرا که بدون "نظریه نقد" راهی برای خروج از آسیبهای مطالعات نقد پژوهی علوم انسانی کشور وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Concept of Scientific Criticism

نویسنده [English]

  • sayyed hossein hosseini
institute for humanities and cultural studies
چکیده [English]

Criticism research is one of the functional needs of the scientific community. This field of research is of a paramount significance albeit it is faced with some defects and shortcomings, among which is being considered peripheral and there is lack of a methodological view to scientific criticism. This paper attempts to have a glance at the domain of literary and artistic criticism issues and then discusses the lack of considering topics on the criteria for scientific criticism. The second part of the paper points out to the necessity of making distinctions between scientific and objective criticism and that of subjective and non-academic ones. Scientific criticism is systematic, model-oriented, comprehensive, critical, enjoys a philosophical basis, specialized, creative, and ethical. Admittedly, to reach a comprehensive theory in of criticism in humanities the significance, definitions and characteristics of scientific criticism should be stated as without having criticism theories there would be no way to avoid damages of criticism research studies for Islamic sciences.         

کلیدواژه‌ها [English]

  • Scientific criticism
  • Theory of Criticism
  • Methodology of Criticism
  • Researching Criticism
  • Humanities

مراجع

1. ‌آرنت، هانا و دیگران (1382)، شوریده سران منطقی (دربارة فلاسفه و فلسفه)، ترجمۀ بهروز کاویان و دیگران، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
2. اسلامی، سید حسن (1383)، اخلاق نقد، قم: دفتر نشر معارف.
3. بارت، رولان (1368)، نقد تفسیری، ترجمۀ محمد تقدی غیاثی، تهران: انتشارات بزرگمهر.
4. ______ (1387)، نقد و حقیقت، ترجمه شیریان دقیقیان، تهران: نشر مرکز.
5. حسینی، سیّد حسین (1391)، « تحلیل مؤلفه‌های مفهومی دین»، جستارهای فلسفۀ دین، سال اول، شمارۀ دوم، صص 27-50.
6. حسینی، سیّد علی اکبر (1394)، دفتر تربیت، دو جلدی،‌ تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
7. دیلتای، ویلهلم (1393)، شعر و تجربه، ترجمۀ منوچهر صانعی دره بیدی، تهران: انتشارات ققنوس.
8. دیویی، جان (1393)، هنر به منزلة تجربه، ترجمۀ مسعود علیا، تهران: انتشارات ققنوس.
9. رودی، کمیل (1389)، دانشگاه و مرجعیت علمی، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
10. قاضی مرادی، حسن (1394)، پویایی نقد، تهران: نشر اختران.
11. قراملکی، احد فرامرز (1392)، روش‌شناسی مطالعات دینی، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
12. واربرتن، نایگل (1386)، چگونه فیلسوف شویم، ترجمۀ علیرضا حسن‌پور، تهران: انتشارات رویش نو.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار