بررسی دیدگاه ملاصدرا دربارۀ استمرار اشیاءِ درزمان در پرتو اکنون گرایی اولویّتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دبیر گروههای علمی کلام و فلسفه علوم انسانی مجمع عالی حکمت اسلامی شعبه مشهد

2 استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس تهران

3 دانشیار دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

در متافیزیک تحلیلی معاصر دو نظریّه رقیب در مسألۀ چگونگیِ استمرار اشیاء در زمان موجود است، دوام‌گرایی (endurantism) و امتدادگرایی (Perdurantism). براساس دوام‌گرایی اشیاء سه بعدی‌اند و از طریق حضور تام در هر لحظه از زمان موجودند و براساس امتدادگرایی اشیاء چهاربعدی‌اند و علاوه بر اجزاء مکانی، دارای اجزاء زمانی نیز هستند. اوّلی اکنون‌گرایی و دوّمی سرمدی‌گرایی درباب زمان را پیش‌فرض می‌گیرند. اکنون‌گرایی این ایده است که تنها «اکنون» و محتویات آن موجودند و گذشته/آینده واقعیت ندارند. براساسِ سرمدی‌گرایی تمامیِ مواضعِ زمان یعنی گذشته/اکنون/آینده به نحو مساوی موجود و واقعی هستند. از ترکیب نظریات زمان و استمرار چهار ترکیب بوجود می‌آیند: 1. امتدادگرایی/سرمدی‌گرایی، 2. دوام‌گرایی/سرمدی‌گرایی، 3. دوام‌گرایی/اکنون‌گرایی و، 4. امتدادگرایی/اکنون‌گرایی. دیدگاه صدرا دربارۀ استمرارِ در زمان، با (1) و (4) شباهت دارد امّا، بدلیل ناسازگاریِ درونی(4) و ناسازگاری‌اش با (1)، دیدگاه صدرا این دو هم نیست و بلکه، ایدۀ پنجمی می‌تواند باشد که می‌توان آن را امتدادگرایی/اکنون‌گرایی اولویّتی نام نهاد که بر اساس آن هویّات اکنون به صورت بنیادینِ درزمانی موجودند و گذشته/آینده موجودند امّا، بر اکنون مُبتَنی هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating Mullā Sadrā's Viewpoint on the Continuity of Objects Dichotomy in the Light of Priority Presenticism

نویسندگان [English]

  • Hojjat Imanikia 1
  • Mohammad Saeedi Mehr 2
  • Sayed Mohammad Ali Hojati 3
1 Secretary of the Supreme Assembly of Islamic Philosophy, departments of Humanities and theology, Mashhad
2 Tarbiat Modares
3 Trbiat Modares
چکیده [English]

In contemporary analytical metaphysics, there are two competing theories in stating the problem of the continuity of objects in the time. They are endurantism and perdurantism. As endurantism shows, objects are three dimensional and exist in every moment of time through a total presence, while according to perdurantism, objects are four dimensional and enjoy temporal aspects as well as spatial ones. The first viewpoint is presenticism and the second one is eternalism both of which presuppose the time. According to presenticism, only the present and its elemnts matter and future and past are not true. However, eternalism, all of time elements (past, present and future) are equally true and existent. Combining the theories of time and continuity would meet four conditions: 1. perdurantism and eternalism; 2. endurantism and eternalism; 3. endurantism, presenticism; 4. Perdurantism and presenticism. Mullā Sadrā's viewpoint on the continuity of objects in time is more similar to 1 or 4 but due to internal incompatibility of 4 and incompatibility of 1, one cannot consider Mullā Sadrā's viewpoint to these two conditions. However, we might consider another fifth condition as perdurantism and priority presenticism based on which the identities of present are fundamentally existent diachronically. Thus, based on this categorization although present and past exist but they are based on the present.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Time
  • continiuity
  • Perdurantism
  • endurantism
  • priority presenticism

مراجع

  1. ابن‌سینا. (1404)، الشفا، قم: مکتبة آیةالله العظمی المرعشی نجفی.
  2. سبزواری، ملاهادی (1369)، غررالفوائد معروف به شرح منظومه، (آیة‌الله حسن‌زاده آملی, تدوین) تهران: نشر ناب.
  3. صدر‌الدین شیرازی (ملاصدرا)، محمدبن ابراهیم (1382)، شرح و تعلیقۀ صدر المتألهین بر الهیات شفا، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
  4. _________، (1981)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة (نسخه 2، جلد 3)، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
  5. میرداماد، محمّدباقر (1367)، قبسات، تهران: مهدی محقق و دیگران.
    1. Tahko, T. E. (2015, March 11), https://plato.stanford.edu. Retrieved from plato.stanford.edu:‌ https://plato.stanford.edu/entries/dependence-ontological/#VarOntDep
    2. Bigelow, J. (1996), “Presentism and properties”, Philosophical Perspectives, 10, pp. 35-52.
    3. Steven D. Hales & Timothy A. Johnson  (2003), “Endurantism, perdurantism and special relativity”, Philosophical Quarterly , 53 (213), pp. 524–539.
    4. Armstrong, D. (1997), A World of States of Affairs, Cambridge: Cambridge University Press.
    5. Balashov, Y. (2000), Enduring and Perduring Objects in Minkowski Space-Time, Philosophical Studies, 99, pp. 129-66.
    6. Baron, S. (2015), “The priority of The Now”, Pacific Philosophical Quarterly, 96 (3), 441.
    7. Haslanger, S. (1989), “Endurance and Temporary Intrinsics”, Analysis, 49, pp. 119–25.
    8. Hawley, K. (2004), How Things Persist, New York: Oxford University Press.
    9. Lewis, D. K. (2001), On the Plurality of Worlds, New Jersey, U.S.A: Wiley-Blackwell.
    10. McGrath, M. (1998), “Temporal Parts”, Philosophy , 74, pp 587-610.
    11. McKinnon, N. (2002), “The Endurance/Perdurance Distinction”, The Australasian Journal of Philosophy, 80, pp. 288-306.
    12. Merricks, T. (1994), “Endurance and Indiscernibility”, Journal of Philosophy, 91, pp. 165–84.
    13. Rea, M. (1995), “The Problem of Material Constitution”, Philosophical Review, 104, pp. 525–52.
    14. Schaffer, J. (2009), “On What Grounds What”, In D. J. D. Manley, & D. J. D. Manley (Ed.), Metametaphysics: New Essays on the Foundations of Ontology (pp. 307-324), Oxford: Oxford University Press.
    15. Schaffer, J. (2010), “Monism: The Priority of the Whole”, The Philosophical Review, 119 (1), pp. 31-76.
    16. Sider, T. (2001), Four Dimentionalism. New York: Oxford University Press.
    17. Sider, T. (2008), “Temporal Parts”, In J. H. Theodore Sider, Contemprary Debates in Metaphysics (pp. 241-263), Oxford: Blackwell.
    18. Tallant, J. (2012), “Quantitative Parsimony and the Metaphysics of Time: Motivating”, Philosophy and Phenomenological Research Early View, pp. 688-705.
    19. Zimmerman, , D. (1995), “Theories of Masses and Problems of Constitution”, Philosophical Review, 104, pp. 53–110.
    20. Zimmerman, D. W. (2008), “The Privileged Present: Defending an ‘A-theory’ of Time”, In D. W. Zimmerman, & T. S. J. Hawthorne (Ed.), Contemporary Debates in Metaphysics (pp.‌ 211-225), Malden, MA: Blackwell.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار