دکترین «توحید اجتماعی» اندیشه‌ای بنیادین، در تکامل هندسه توحیدی و تعالی معنوی موحِّدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

خلأ دین‌ورزی موحِّدان و فقدان حضور همه‌جانبه دین در عرصه اجتماعی از حیات، مسئله‌ای است که از دیرباز ذهن بسیاری از نخبگان فکری و دل‌سوزان اجتماعی مسلمان را به خود مشغول کرده، و هر کدام سعی نموده‌اند، با ارائه نظریه‌ای نوین، به گونه‌ای چرائی این مسئله را مورد کندوکاو فکری قرار دهند. با این وجود به نظر می‌رسد یکی از اندیشه‌هایی که می‌تواند به این مشکلات پایان داده، موجبات تکامل معرفتی موحِّدان و تعالی معنوی آنان در ساحت اجتماعی از حیات را فراهم نماید، اندیشه بنیادین توحیداجتماعی به معنای یگانه‌پرستی در عرصه حیات و زیست اجتماعی است. براین اساس در این پژوهش تلاش نموده‌ایم با روشی تحلیلی، نخست با ایضاح مفهومی حیات اجتماعی، یگانه‌پرستی در مجموع ارتباطات اجتماعی و ایجاد و عضویت در نهادهای اجتماعی را به عنوان دو مؤلفه اساسی توحید اجتماعی شمارش نماییم؛ و در ادامه با توسعه مفهومی توحید عبادی، اطاعت از قوانین فقهی ـ حقوقی و اخلاقی خداوند و نیز اخلاص در عمل و انجام تمامی افعال و رفتارها برای رضای او جل‌جلاله در ساحت اجتماعی از حیات را، ذیل مفهوم توحید اجتماعی مطرح نموده، آن را به عنوان نصابی جدید در هندسه معرفتی توحیدی، و بستری برای تعالی معنوی موحِّدان معرفی نماییم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Social Monotheism Doctrine: A Fundamental Thought in the Monotheistic Geometry Development and Monotheists' Spiritual Excellence

نویسنده [English]

  • mohammad pourabbas
aa a a aa a a a a aaa a
چکیده [English]

The gap of monotheists' practicing religion and the lack of religion presence in social arena of life is an issue which has occupied the minds of intellectual elites and sympathetics of Muslims' social life. Accordingly, they have attempted to formulate new theories trying to analyze the reason to solve this problem. However, one of the theories that can contribute to solving this problem is the issue of monotheists' ontological development and their spiritual excellence in the social arena of life. The fundamental thought of social monotheism on the sense of worshiping one God occurs in the area of social life. Deploying an analytical research method, the authors have attempted to clarify the concept of social life, monotheism in the social communications and gaining membership in social institutes are enumerated as two basic elements of social monotheism. Then, expanding the concept of social monotheism, observing the legal-jurisprudential an d ethical rules of God, and pure intention in performing the acts and their complete doing in line with the divine pleasure in the social arena of the life were categorized under the concept of social monotheism. The authors have proposed this element as a new one in monotheistic ontological geometry which could help to pave the ground for monotheists' spiritual excellence.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Monotheists
  • monotheistic geometry
  • worshiping monotheism
  • social monotheism
  • social communications
  • social life
  1. قرآن کریم.
  2. آذرنوش، آذرتاش(1390)، فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی، تهران: نشر نی.
  3. آگ‌برن و نیم‌کوف (1388)، زمینۀ جامعه‌شناسی، ترجمۀ ا.ح آریان‌پور، تهران: گستره.
  4. ابراهیم مصطفی و همکاران (1410)، المعجم الوسیط، استانبول: دارالدعوة.
  5. ابن‌فارس، احمد بن فارس (1404)، معجم مقاییس اللغة، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  6. انوری، حسن (1387)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن.
  7. بشیریه، حسین (1387)، درس‌های دموکراسی برای همه، تهران: نگاه معاصر.
  8. البعلبکی، روحی(1385)، المورد، ترجمۀ محمد مقدس، تهران: امیرکبیر.
  9. جوادی آملی، عبدالله (1384)، انتظار بشر از دین، قم: نشر اسراء.

10. جوهری، اسماعیل بن محمد (1376ق)، الصحاح: تاج اللغة و صحاح اللغة، بیروت: دار العلم للملایین.

  1. حر عاملی، محمد‌بن حسن (1409)، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسة آل‌البیت3‏.

12. حلی، حسن بن یوسف (1982م)، نهج الحقّ و کشف الصدق‏، بیروت: دار الکتاب اللبنانی.

13. خسروپناه، عبدالحسین (1382)، گستره شریعت، قم: نشر معارف.

14. دهخدا، علی‌اکبر(1377)، لغت‌نامه دهخدا، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

15. رفیع‌پور، فرامرز (1385) آناتومی جامعه، تهران: سهامی انتشار.

16. شریعتی، علی (1370؛الف)، اسلام‌شناسی1، (مجموعه آثار، ج16)، تهران: انتشارات قلم.

17. _________، (1370؛ب)، اسلام‌شناسی2، (مجموعه آثار، ج17)، تهران: انتشارات قلم.

18. _________، (1371)، جهان‌بینی و ایدئولوژی(مجموعه آثار، ج23) تهران: شرکت سهامی انتشار.

19. صدر، سیدمحمدباقر(1424ق)، المدرسةالقرآنیة، قم: دارالکتاب الاسلامی.

  1. طباطبائی، محمدحسین (1390ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسۀ الاعلمی للمطبوعات.
  2. فیروزآبادی، محمدبن یعقوب (1415)، القاموس المحیط، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  3. کلینى، محمد بن یعقوب (1407)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  4. کوئن، بروس (1387)، مبانی جامعه‌شناسی، ترجمه غلام‌عباس توسلی و رضا فاضل، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.
  5. مصباح یزدی، محمدتقی (1390)، جامعه و تاریخ از نگاه قرآن، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.
  6. _________، (1391)، معارف قرآن 3ـ1، خداشناسی، کیهان‌شناسی، انسان‌شناسی، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  7. مطهری، مرتضی(1387؛الف)، آینده انقلاب اسلامی (مجموعه آثار، ج24)، تهران: صدرا.
  8. _________، (1386)، اسلام و نیازهای زمان (مجموعه آثار، ج21)، تهران: صدرا.
  9. _________، (1383الف)، جامعه و تاریخ (مجموعه آثار، ج2)، تهران: صدرا.
  10. _________، (1383ب)، جهان‌بینی توحیدی (مجموعه آثار، ج2)، تهران: صدرا.
  11. _________، (1387؛ب)، نهضت‌های اسلامی در صد ساله اخیر (مجموعه آثار ج24)، تهران: صدرا.
  12. _________، (1383؛ج)، وحی و نبوت (مجموعه آثار، ج2)، تهران: صدرا.
  13. معین، محمد(1360)، فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.
  14. مک آیور، رابرت موریس(1354)، جامعه و حکومت، ترجمۀ ابراهیم علی‌کنی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  15. وثوقی، منصور، علی‌اکبر نیک‌خلق (1385)، مبانی جامعه‌شناسی، تهران: انتشارات بهینه.