بررسی و تحلیل نقش مردم در تحقق شرایط ظهور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

ظهور از جمله مباحث مهم مهدویت است که دو نوع مسائل درونی و بیرونی دارد. مسائل درونی به بحث ماهیت ظهور مرتبط است و مسائل بیرونی به مباحث پیرامونی ظهور همچون شرایط ظهور، کارکرد ظهور، گسترۀ ظهور و نقش مردم در ظهور می‌پردازد. نویسنده در این نوشتار دو مسئله، یعنی شرایط ظهور و نقش مردم در تحقق آن را با نگرش توصیفی و تحلیلی بررسی می‌کند. شرایط ظهور با تحقق سه اراده یعنی ارادۀ الهی، ارادۀ امام و ارادۀ بشر شکل گرفته و رخداد ظهور، فرع بر تحقق آنها می‌باشد. ارادۀ الهی، علت فاعلی است و دو ارادۀ امام و بشر نقش علت معده را برعهده دارند. ازآنجا که سه ارادۀ فوق به عنوان شرایط ظهور شناخته می‌شوند، تحقق آنها به صورت عام مجموعی، نویدبخش تحقق ظهور است. مشکل اصلی که این تحقیق در پی پاسخ به آن می‌باشد، جداس ساختن ارادۀ بشر از منظومۀ شرایط ظهور و بی‌تأثیر تلقی کردن نقش مردم در فرایند ظهور است. بدون شک اگر این مشکل بدون پاسخ بماند و نقش مردم در رخداد ظهور بی‌تأثیر و بی‌خاصیت برشمرده شود، احساس یأس و نامیدی، ایستائی و خمودی بر مردم چیره می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study and Analysis of the Role of People in Fulfilling the Conditions for Reappearance

نویسنده [English]

  • Hossein Elahinezhad
چکیده [English]

Reappearance (ẓuhūr) is one of the important topics of Mahdism, which consists of two types of issues: internal and external. Internal issues are related to the notion of the nature of reappearance, and external issues deal with the peripheral issues of reappearance, such as the conditions of reappearance, the function of reappearance, the scope of reappearance, and the role of people in reappearance. In this article, the author examines two issues, namely the conditions of reappearance and the role of people in its fulfillment, with a descriptive and analytical approach.
The conditions of reappearance are formed by the fulfillment of three wills, namely, the will of God, the will of the Imam, and the will of mankind, and the occurrence of the reappearance is dependent upon their fulfillment. God's will is the efficient cause (‘llat-i fā‘lī) and the two wills of the Imam and mankind play the role for the preparing cause (‘llat-i mu‘idda). Since the above three wills are known as the conditions of reappearance, their fulfillment in a collective general way is propitious of the realization of reappearance. The main problem that this research seeks to answer is separating human will from the system of reappearance conditions and considering the role of people as ineffective in the reappearance process. Undoubtedly, if this problem remains unanswered and the role of people in the event of reappearance is considered ineffective and insignificant, the feeling of despair, hopelessness, stagnation and impassivity will prevail over people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • reappearance
  • reappearance conditions
  • people's readiness
  • necessary condition
  • sufficient condition
  • perfect
  1. ابن منظور، محمد (1416ق)، لسان العرب، بیروت: داراحیاء التراث العربى، مؤسسة التاریخ العربى.
  2. غزالی، ابو حامد محمد (1375)، احیاء علوم الدین، ترجمۀ محمد خوارزمی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  3. مقری فیومی، احمد بن محمد (1405ق)، مصباح المنیر، قم: مؤسسۀ دارالهجره.
  4. فراهیدی، خلیل بن احمد (1414ق)، العین، قم: اسوه.
  5. راغب الاصفهانی (1412ق)، المفردات القرآن، بیروت: دارالعلم الدارالشامیه.
  6. صدر، سید محمد (1382)، تاریخ غیبت کبری، ترجمۀ سید حسن افتخارزاده، چاپ دوم، تهران: نیک معارف.
  7. شیخ صدوق، محمد (1377)، کمال الدین و تمام النعمه، تهران: اسلامیه.
  8. شیخ طوسی، محمد بن حسن [بی‌تا]، التبیان، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  9. شیخ طوسی، محمد بن حسن (1417ق)، الغیبه، چاپ دوم، قم: المؤسسة المعارف الاسلامیة.
  10. شیخ کلینی، محمد (1362ش)، الکافی، چاپ دوم، تهران: اسلامیه.
  11. طباطبائی، سید محمدحسین [بی‌تا]، المیزان، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
  12. طبرسی، احمد (1403ق)، الاحتجاج، مشهد: نشر مرتضی.
  13. جوادی آملی، عبدالله (1389)، تسنیم، تحقیق حجت‌الاسلام سعید بندعلی، قم: اسراء.
  14. علامه حلی، حسن بن یوسف (1376)، کشف المراد، ترجمۀ ابوالحسن شعرانی، چاپ هشتم، تهران: کتاب فروشی اسلامیه.
  15. مجلسی، محمد باقر [بی‌تا]، بحارالانوار، تهران: اسلامیه.
  16. قرشى، على اکبر (1371)، قاموس القرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
  17. مصباح یزدی، محمد تقی (1364)، آموزش فلسفه، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
  18. نجفی، محمدحسن (1362)، جواهر الکلام، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  19. نعمانی، محمد (1397ق)، غیبت نعمانی، تهران: نشر صدوق.
  20. مطهری، مرتضی (1376)، مجموعه آثار، چاپ هفتم، تهران: صدرا.
  21. طوسی، نصیر الدین [بی‌تا]، تجرید الاعتقاد، بی‌جا، بی‌نا.
  22. شریف مرتضى، علی بن حسین (1405ق)، رسائل المرتضى، قم: دارالقرآن الکریم.
  23. صدر، سید محمد (1412ق)، تاریخ ما بعد‌الظهور، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  24. طریحی، فخرالدین (1375ش)، مجمع البحرین، تهران: انتشارات مرتضی.