رابطه ایمان و اختیار از نگاه علامه طباطبایی و پل تیلیخ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه قم

2 گروه فلسفه، دانشکده الهیات، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

رابطه ایمان و اختیار انسان، همواره در جوامع غربی و شرقی مورد بحث بوده است. در این پژوهش، به رابطه ایمان و اختیار و مقایسه دیدگاه‌های علامه طباطبایی و پل تیلیخ پرداخته شده است. علامه طباطبایی، در عین قائل شدن اختیار در کسب ایمان، آن را مرتبه‌ای قلبی و رتبه بعد از شناخت اولیه دین و مقدمه عمل و اطاعت می‌دانند در حالیکه پل تیلیخ ایمان را غایت قصوا یا دلبستگی نهایی تعریف کرده و آن را حاصل عمل همه وجود آدمی همچون عقل و اراده و احساس، دانسته و مرحله اول ایمان که یافتن متعلق ایمان است را امری اختیاری و مرحله تسلیم و دلبستگی به آن را امری غیر ارادی دانسته است.علامه طباطبایی در مباحث مفصل پیرامون ایمان و نقش اختیار انسان در نیل به ایمان را تبیین نموده‌اند.‌ در تفکر اسلامی، علامه طباطبایی، حقیقت ایمان را تصدیقی قلبی می‌داند که شدت و ضعف پذیر است و مومن امنیت و اطمینانی کسب می کند که هرگز در اعتقاد خودش دچار تردید نمی‌گردد و ایمان را امری اختیاری می‌دانند.
پل تیلیخ فیلسوف و الهی‌دان پروتستان نیز، در کتاب‌های خود از جمله، پویائی ایمان و الهیات سیستماتیک، به بحث پیرامون عقل و ایمان و اختیار با آن پرداخته است. ایمان از دیدگاه تیلیخ نه علم به حقیقتی است، نه علم به گزاره‌ای است و نه اختیار عقیده‌ای است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Relationship between Faith and Free-will from the Viewpoint of ‘Allāma Ṭabāṭabā’ī and Paul Tillich

نویسندگان [English]

  • Taebe Khosravi 1
  • farah ramin 2
1 PhD student
2 department of philosophy, faculty of theology,Qom university, Qom, Iran
چکیده [English]

The relationship between faith and human free-will has always been discussed in Western and Eastern societies. In this research, the authors have discussed the relationship between faith and free-will and have compared the views of ‘Allāma Ṭabāṭabā’ī and Paul Tillich. ‘Allāma Ṭabāṭabā’ī, while maintaining the free-will in acquisition of faith, rates it in rank of heart and as second to the early knowledge of religion, and considers faith to be preliminary to action and obedience. Whereas, Paul Tillich defines faith as the ultimate end or final attachment and considers it to be the outcome of the action of all areas of human existence, such as reason, will, and feeling. He considers the first stage of faith, which is finding the object (muta‘allaq) of faith, to be voluntary and the stage of submission and attachment to be involuntary, and considers obedience as a product of faith. Therefore, in order to explain the difference between the relationship of faith to human free-will in the Islamic and Protestant Christian perspectives, as well as to find out the impact and relationship of human free-will in reaching faith in these two perspectives, we have compared the views of these two thinkers in a comparative and analytical method.
Paul Tillich, the Protestant philosopher and theologian, also discusses reason, faith, and agency with him in his books, The Dynamics of Faith and Systematic Theology. From Tillich's point of view, faith is neither knowledge of truth, nor knowledge of proposition, nor authority of belief.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Faith
  • Authority
  • Allameh Tabatabai
  • Paul Tillich
  • Final Attachment