Methodology of Discovering the Explanatory Hypothesis: a Historical Approach

Document Type : Original Article

Author

دانشیار دانشگاه تهران، دانشکدۀ الهیات، گروه فلسفه و کلام اسلامی

Abstract

What is the methodology of discovering the explanatory hypothesis? In the contemporary era, and in the West, above all, Peirce, Harman, and Lipton have been involved in this question. Their efforts have led to the concept of inference to the best explanation, which is a type of non-comparative reasoning consisting of two stages: (1) generation of explanatory hypotheses, (2) selection of the best explanation. Therefore, the initial question will be reduced to the question of what is the methodology of each of these two stages. In the traditional era, and in the Islamic world, among theologians and jurists, two inference methods have been popular by the names (a) thrust and inversion (ṭard va aks), or rotation (davarān); (b) division and fathoming (sabr), or hesitation, which can be interpreted as anticipations of the inference to the best explanation and, in particular, applied as a methodology of step (1). This perusal will not only make rotation and hesitation defensible against the critiques of Muslim philosophers and logicians, but also, on the one hand, it will give a contemporary aspect to the methodology of the two designers, and on the other hand, it will bestow an ancient background in a completely different culture to the inference to the best explanation. These findings can be important for the history of logic, the history of speech, and even the history of the philosophy of science.

Keywords


  1. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1383)، الإشارات و التنبیهات، مع الشرح لنصیرالدین الطوسی و شرح الشرح لقطب‌الدین الرازی، سه‌جلدی، قم: نشرالبلاغة.
  2. ________، (1370)، «رسالة فی تعقب الموضع الجدلی»، در محقق، مهدی؛ توشی هیکو ایزوتسو، منطق و مباحث الفاظ، تهران: دانشگاه تهران.
  3. ارسطو (1387)، منطق ارسطو (اُرگانون)، ترجمۀ میرشمس‌الدین ادیب سلطانی، تهران: نگاه.
  4. جبر، فرید و دیگران (1996)، موسوعة مصطلحات علم المنطق عند العرب، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
  5. حلّی، جمال‌الدین (1371)، الجوهر النضیدفی شرح منطق التجرید، تصحیح محسن بیدارفرد، قم: بیدار.
  6. سبحانی، جعفر (1375)، مدخل مسائل جدید در علم کلام، قم: مؤسسۀ امام صادق.
  7. سهروردی، شهاب‌الدین (1380)، «حکمة الإشراق» در: مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج 2، تصحیح و مقدمۀ هانری کربن. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  8. طوسی، نصیرالدین (1376)، أساس الإقتباس، به تصحیح مدرس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
  9. ________، (1405)، تلخیص المحصل، بیروت: دار الأضواء.
  10. عظیمی، مهدی (1395)، تحلیل منطقی استدلال: شرح منطق اشارات (نهج‌های هفتم تا دهم)، قم: مجمع عالی حکمت اسلامی، انتشارات حکمت اسلامی.
  11. ________؛ قربانی، هاشم (1390)، «الرسالة الزاهرة»، مجلۀ فلسفه و کلام اسلامی، شمارۀ 2، سال 44، ص 163-129.
  12. فارابی، ابو نصر (1408)، المنطقیات للفارابی؛ ثلاثة أجزاء، حققها و قدم لها، محمدتقی دانش‌پژوه، قم: منشورات مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی.
  13. لاهیجی، ملا عبدالرزاق [بی‌تا]، شوارق الإلهام، چاپ سنگی، بی‌جا.
  14. ملاصدرا، صدرالدین محمّد (1423)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، 9 جلد، بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
  15. نصیری، منصور (1395)، تبیین در فلسفۀ علم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  16. ________، (1396، )استنتاج بهترین تبیین: بررسی دیدگاه پیتر لیپتون، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  17. Cook, Roy T. (2009), A Dictionary of Philosophical Logic, Edinburgh University Press.
  18. Flόrez, Jorge Alejandro (2014), “Peirce's Theory of the Origin of Abduction in Aristotle”, Transactions of the Charles S. Peirce Society, Vol. 50, No. 2, pp. 265- 280.
  19. Harman, Gilbert H. (1965), “The Inference to the Best Explanation”, The Philosophical Review, Vol. 74, No. 1, pp. 88-95.
  20. Lipton, Peter (2004), Inference to the Best Explanation, 2nd ed. Routledge.
  21. Peirce, Charles S. (1931–58), Collected Papers of Charles Sanders Peirce, Edited by Charles Hartshorne, Paul Weiss, and Arthur Burks. 8 vols, Cambridge, MA: Harvard University Press.