تأثیر الگوی خدای قرآنی بر مفهوم خدا در اندیشۀ کندی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

بازخوانی مفهوم خدا در اندیشۀ کندی با رویکرد قرآنی، سیمای دیگری از کندی معرفی می‌کند. کندی در تبیین مفهوم خدا بر «خالق بودن»خدا تأکید دارد و در رساله‌های مختلف از مجموعه رسائل فلسفی‌اش آنرا بازتاب داده است. پرسش اینست چگونه کندی از قرآن در مفهوم خدا بهره برده است؟ آیا می‌توان تبیین کندی از مفهوم خدا را قرآنی نیز دانست؟ کندی برای بیان مفهوم خدا و معرفی او به‌عنوان خالق، یا به‌صراحت از آیات قرآن بهره می‌گیرد یا بطور ضمنی از مضامین قرآنی از مفاهیم «حق»، علیم و عادل و قادر در توصیف خدا استفاده می‌کند. او در برخی رساله‌ها به آیاتی از قرآن کریم (سورۀ 36/ آیات 78-82؛ سورۀ 55/ آیه 6) استناد می‌‎کند و در بهره‌گیری مستقیم از قرآن، خدا را «خالق» و در بهره‌گیری از مضامین قرآنی خدا را «حق» می‌داند که دارای صفاتی قرآنی است. در این نوشتار با بررسی آن آیات و شرح کندی بر آن آیات درصددیم مفهوم خدا را با نگاه قرآنی بازخوانی کنیم و به پرسش‌ها پاسخ دهیم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Impact of the Qur'anic Model of God on the Concept of God in Al-Kindi’s Reflections

نویسندگان [English]

  • hasan abasi Hossein abadi 1
  • Akram Abdolahpur 2
1 associate professor of payamenoor university
2 Assistant Prof of Payame noor University.
چکیده [English]

Reappraising the concept of God in Al-Kindi’s reflections with the Qur'anic approach displays another of his aspects. In explaining the concept of God, Al-Kindi emphasizes the "Creatorship" and has reflected this in various treatises from his collection of philosophical treatises. The question is how Al-Kindi used the Qur'an to explain the concept of God? Can Al-Kindi's explanation of the concept of God also be considered Qur'anic? To express the concept of God and introduce him as the creator, Al-Kindi, either openly uses the verses of the Qur'an or implicitly uses the Qur'anic themes and the concepts of Ḥaqq, ‘Alīm, ‘Ādil and Qādir to describe God. In some treatises, he cites verses from the Holy Qur'an (Yā Sīn, 78-82; Al-Raḥmān, 6) and in using the Qur'an directly, he considers God as Creator (Khāliq) and in using the Qur'anic themes and views God as Truth (Ḥaqq) which has Qur'anic attributes. In this article, by examining these verses and Al-Kindi's explanation of them, we reappraise the concept of God from a Qur'anic point of view and answer the above-mentioned questions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Creator
  • Truth
  • Kindi
  • Quran
  • Concept of God

مراجع

قرآن کریم. ترجمۀمکارم شیرازی.
آدامسون، پیتر (1399)،کندی: متفکر بزرگ سده‌های میانه، مترجم حسن جعفری. تهران، نقد فرهنگ.
اشعری، ابی‌حسن علی‌بن‌اسماعیل (1411)، مقالات الاسلامیین واختلاف المصلّین، تحقیق محمدمحی‌الدین عبدالحمید، الجزءالثانی، بیروت-صیدا: المکتبه العصریه.
حلى، حسن‌بن‌یوسف (1413)، کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد، مترجم حسن حسن‏زاده آملى، قم: مؤسسة النشر الإسلامی‏.
حمروش، علاء (1986)، «الکندی الممثل البارز لمرحله الإنتقال من علم الکلام الی الفلسفه»، نشریۀ حولیه کلیه البنات، شمارۀ 13، صص 85-99. (در تاریخ 15/11/1399 در دسترس بود) https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/696757
سیف، انطوان (2003)،مصطلحات الفیلسوف الکندی (بحث تحلیلی)، الجزء الأول، بیروت: دار بلال للطباعه والنشر.
شاهین، عثمان عیسی (1383ه.ق)، الله و العالم عند الکندی، نشریه الاقلام، الجزء 7: صص 107-97. (در دسترس در تاریخ 15/11/1399)
طباطبایی، محمدحسین (1371)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، ج13و14، قم: اسماعیلیان .
کندی، یعقوب‌بن‌اسحاق (1978)،رسائل‌الکندی‌الفلسفیه. محقق محمدعبدالهادی ابوریده، قاهره-مصر: دار الفکر العربی.
کندی، یعقوب‌بن‌اسحاق (1387)،مجموعه رسائل کندی، مترجم سیدمحمود یوسف ثانی. تهران: علمی و فرهنگی.
کندی، یعقوب‌بن‎اسحاق (1369 ه.ق/ 1950 م)، رسائل‌الکندی‌الفلسفیه، محقق محمد عبدالهادی ابوریده، قاهره-مصر، دارالفکر العربی.
کندی، یعقوب‌بن‎اسحاق (1372 ه.ق/ 1953 م)، رسائل‌الکندی‌الفلسفیه، محقق محمد عبدالهادی ابوریده، الجزء الثانی، قاهره-مصر: دارالفکر العربی.
هاشم، صالح مهدی (1426)، الفکر الفلسفی فی بغداد، قاهره: مکتبه الثقافه الدینیه.
الهمذانی، القاضی عبدالجبار (بی‌تا)، متشابه القرآن، ج1-2، محقق عدنان محمد زرزور، مکتبه الدارالتراث بی‌جا.
Cotesta, Vittorio, (2021), Al-Kindi: Muhammad and Aristotle, The Heavens and the Earth: Graeco-Roman, Ancient Chines, and Mediaeval Image of the World, translator by Kay McCarthy, LEIDEN/ BOSTON,
Janssens Jules, (2007), Al-Kindi: The Founder of Philosophical Exegesis of the Qur’an, Journal of Qur’anic Studies, Vol. 9, No. 2: pp. 1-21.
Walzer, Richard, (1962), New Studies on Al-Kindi.GREEK INTO ARABIC, Cambridge, Massachusetts, HARVARD UNIVERSITY PRESS.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار