مسألۀ شر از مهم‌ترین دغدغه‌های فکری و عملی انسان است که کلیت حیات مادی و معنوی او را تحت تأثیر قرار داده و می‌تواند در معنا یا بی‌معنایی آن نقشی بنیادین داشته باشد. جنبۀ مابعدالطبیعی شرور که از علت وجودی یا عدمی بودن آن‌ها سؤال می‌کند و نیز دو نوع طبیعی و اخلاقی شرور که کارکرد آن‌ها را در جهان طبیعت و در ارتباط با زندگی انسان عاقل و مختار نشان می‌دهند، به اهمیت و پیچیدگی مسألۀ شرور می‌افزایند. در این زمینه پاسخ‌هایی متعدد ارائه شده‌اند که تلاش دارند با تأکید بر ویژگی‌هایی چون: عدمی یا وجودی بودن شرور، ضرورت شرور برای تحقق خیرات بیشتر، ملازمت شرور با اختیار انسان و ذاتی بودن آن‌ها نسبت به جهان طبیعت و نسبی بودن شرور، فلسفۀ شرور را تبیین نمایند. در این تحقیق تلاش می‌شود با نظر به سه مؤلفۀ مهم معنای زندگی؛ یعنی: هدف، ارزش و کارکرد زندگی و نیز جایگاه و نقش انسان در آن و با استفاده از آموزه‌های اسلامی نشان داده شود که اگر در حل مسألۀ شرور، جامع‌نگری مابعدالطبیعی و استفاده از آموزه‌های الهی، مورد نظر قرار گیرد، می‌توان به فهم نسبتاً معقول ازآن‌ها دست یافت که نه تنها نافی معنای زندگی انسان نیست، بلکه برای آن، معنایی با محتوای بنیادین فراهم می‌سازد؛ یعنی هدف الهی زندگی و ارزش و کارکردهای آن و نقش شایستۀ انسان در آن بازتعریف می‌گردد.
The problem of evil is a key theoretical and practical issue that effects totality of mundane and spiritual life with a very fundamental role in meaningfulness or meaningless of human's life. Metaphysical aspect of evils which deals with their ontological origins, and two kinds of natural and moral evils show the importance of problem of evil. In this case there are some approaches trying to answer the problem of evil with an emphasize on some of its virtues like: ontological or non-ontological properties of evils, the necessity of evil for actualization of more goodness, accompaniment of evils with human's freedom, essentiality of evil with natural universe, and their relativity. In this paper, with considering three important factors of meaningfulness of life, including having aim, value and function in life, and human's role and function in the world, is tried to indicate that if we take metaphysical worldview and use divine teachings in resolving the problem of evils, we at least can gain reasonable understanding of them which not only does not deny the meaning of human's life but produces a fundamental meaning for it, that is, is defined the divine goal of human's life, and its values and functions in which human's role and place is prominently clarified.
کلیدواژه‌ها [English]
Evil, meaning of life, Moral Evils, Natural Evils, Metaphysical Evils, Goods, Aim of life
مراجع
1. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1418)، الالهیات من کتاب الشفاء، تحقیق حسن حسن زاده الآملی، الطبعۀ الاولی، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. 2. ______________ (1375)، الاشارات و التنبیهات، مع شرح محقق طوسی و قطب الدین الرازی، الطبعۀ الاولی، قم: النشر البلاغۀ. 3. ______________ (1380ق)، الشفا، تحقیق ابراهیم مدکور، قاهره: الهیئۀ العامۀ لشئون المطابع الامیریۀ. 4. بیات، محمد رضا (1390)، دین و معنای زندگی در فلسفۀ تحلیلی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب. 5. سهروردی، شهاب‌الدین (1372)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح هانری کربن، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی. 6. علیزمانی، امیرعباس (1383)، خدا، زبان و معنا، قم: انتشارات آیت عشق. 7. ___________ (1386)، معنای معنای زندگی، نامه حکمت، دانشگاه امام صادق (ع)، ش1، سال پنجم، صص 59-89. 8. کاپلستون، فردریک (1372)، تاریخ فلسفه، ترجمۀ جلال الدین مجتبوی، جلد 1، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 9. گیسلر، نرمن (1384)، فلسفۀ دین، ترجمۀ حمیدرضا آیت اللهی، تهران: انتشارات حکمت. 10. لاهیجی، عبدالرزاق (1401ق)، شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام، تهران: مکتبۀ الفارابی. 11. متز، تادئوس (1390)، معنای زندگی، ترجمه زهرا رمضانلو، مجلۀ کتاب ماه دین، خانۀ کتاب، سال چهاردهم، شماره 45 (پیاپی 165)، صص 16-28. 12. مصلح، علی اصغر (1384)، تقریری از فلسفه های اگزیستانس، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. 13. مطهری، مرتضی (1372)، عدل الهی، چاپ هفتم، تهران: صدرا. 14. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (1386)، الحکمۀ المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، قم: المکتبۀ المصطفویه. 15. _______________ (1410ق)، الحکمۀ المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی. 16. هیک، جان (1376)، فلسفۀ دین، ترجمه بهزاد سلطانی، تهران: انتشارات بین المللی هدی. 17. یوسفیان، حسن (1389)، کلام جدید، تهران: سمت.
18. Mackie, John (1955), Evil and Omnipotence, Mind, New Series, Vol. 64, No. 254, pp. 200-212. 19. McCloskey, H. J. (1978), God and Evil, American Philosophical Quarterly 15, No. 4. 20. Pereboom, Derk (2005), The Problem of Evil, printed in Philosophy of Religion, Ed by William E. Mann, Blackwell Publishing. 21. Bayle, Pierre (1952), Selections from Bayle's dictionary; ed. by E. A. Beller and M. duP. Lee, Jr., Princeton : Princeton University Press. 22. Singer, Irving (2010), Meaning in life: The Creation of Life, The MIT Press.
ابتدای صفحه