بررسی اشکال ذهنی بودن نتیجه در برهان فطرت عشق به کمال بر پایه منطق موجهات جدید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

آیت الله شاه‌آبادی(ره) در تاکید بر فطرت در خداشناسی سعی بلیغ نموده‌ است. یکی از تجلیات مهم این مساعی، برهان فطرت عشق به کمال ایشان است. از مهم‌ترین اشکالات مطرح شده درباره برهان مذکور مشکل امکان ذهنی بودن نتیجه برهان است، که امام خمینی(ره) در تقریر خود از برهان استاد بدان عنایت داشته و سعی در دفع اشکال نموده است. در این مقاله نشان خواهیم داد که چگونه می‌توان به کمک منطق موجهات جدید این اشکال را دفع نمود و تلاش عالمانه دو حکیم معاصر را بر کرسی اثبات نشاند. این مهم بر اساس نظام S5از منطق موجهات جدید نشان داده خواهد شد.

آیت الله شاه‌آبادی(ره) در تاکید بر فطرت در خداشناسی سعی بلیغ نموده‌ است. یکی از تجلیات مهم این مساعی، برهان فطرت عشق به کمال ایشان است. از مهم‌ترین اشکالات مطرح شده درباره برهان مذکور مشکل امکان ذهنی بودن نتیجه برهان است، که امام خمینی(ره) در تقریر خود از برهان استاد بدان عنایت داشته و سعی در دفع اشکال نموده است. در این مقاله نشان خواهیم داد که چگونه می‌توان به کمک منطق موجهات جدید این اشکال را دفع نمود و تلاش عالمانه دو حکیم معاصر را بر کرسی اثبات نشاند. این مهم بر اساس نظام S5از منطق موجهات جدید نشان داده خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Studying the Problem of the Subjectivity of Conclusion in Proof of the Inner Disposition of Love for Perfection on the Basis of New Modal Logic

نویسنده [English]

  • Majid Zahiri
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
چکیده [English]

Ayatollah Shahabadi has made great effort in emphasizing on the role of inner disposition (fiṭra) in knowledge of God. One of the significant manifestations of this effort is his proof of fiṭra in love for perfection. One of the most important problems raised concerning the above-mentioned proof is the problem of the subjectivity of the conclusion of the proof, which Imam Khomeini has taken into consideration in his lecture notes on the master’s proof and has tried to remove this problem. We will show in this article how one can respond to this problem with the help of new modal logic and prove the scholarly efforts of the two contemporary philosophers. This important task will be carried out on the basis of S5 system of new modal logic.

کلیدواژه‌ها [English]

  • innate disposition
  • love for perfection
  • subjectivity
  • new modal logic
  • S5 system
1. ابن‌بابویه قمی‌، محمد‌بن‌علی‌ (1389)، عیون اخبار الرضا‌، ترجمۀ محمدصالح بن محمدباقر قزوینی، جلد 1، قم: مسجد مقدس جمکران.
2. پترسون‌، مایکل و دیگران (1376)‌، عقل و اعتقاد دینی‌، ترجمه نراقی و سلطانی‌، تهران‌: طرح نو.
3. جوادی آملی‌، عبدالله (‌1372‌)‌، ده مقاله پیرامون مبدا و معاد‌، تهران‌: الزهراء.
4. _______،  (1378)‌، فطرت در قرآن (جلد دوازدهم از تفسیر موضوعی قرآن)‌، قم‌: اسراء.
5. شاه آبادی‌، محمد علی (1360)‌، الانسان و الفطرة، در: رشحات البحار، تهران: نهضت زنان مسلمان.
6. غفوری نژاد‌، محمد (1390)‌، «نقش فطرت در اثبات مبدا در منظومه معرفتی حکیم شاه آبادی»‌، پژوهشنامه فلسفۀ دین، ش 18.
7. کریپکی‌، سول (1381)‌، نام گذاری و ضرورت‌، ترجمه کاوه لاجوردی‌، تهران‌: هرمس.
8. موحد‌، ضیاء (1374)‌، درآمدی به منطق جدید‌، تهران‌، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی‌.
9. _______، (1381)‌، منطق موجهات‌، تهران‌: هرمس.
10. موسوی خمینی‌، روح الله (1371)‌، شرح چهل حدیث‌، تهران‌: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام.
11. ‌نبوی‌، لطف‌الله  (1383)‌، مبانی منطق موجهات‌، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
12. _______، (1377)‌، مبانی منطق جدید (با اصلاحات)‌، تهران: سمت.
13. هیک‌، جان (1376)‌، فلسفه دین‌، ترجمه بهزاد سالکی‌، تهران‌: الهدی.
14. Plantinga, A (1974), The Nature of Necessity, Oxford: Oxford University Press.