بررسی تطبیقی پیوند فضیلت، معرفت و خیر در اندیشه‌ی افلاطون و ملاصدرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حکمت متعالیه، گروه فلسفه دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار،حکمت و فلسفه، دانشکده الهیات،دانشگاه فردوسی مشهد

3 استادیار گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی مشهد

چکیده

رابطه‌ی فضیلت، معرفت و خیر با یکدیگر یکی از محورهای اساسی در فلسفه‌ی اخلاق محسوب می‌گردد و نوع نگاه به این رابطه‌ طبیعتا پیامد‌هایی در رابطه با اصالت علم یا اصالت عمل و یا دیدگاه سومی را به دنبال دارد.در این زمینه افلاطون- فیلسوف بزرگ یونان باستان- و ملاصدرا-اندیشمند بزرگ فلسفه‌ی اسلامی- هر دو در مسئله فضیلت نگاه منحصر به فردی دارند که مؤید ارتباط تنگاتنگ اخلاق، معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی است.این پژوهش بر آن است تا با روش تحلیلی- توصیفی، ضمن بررسی مبانی فلسفی افلاطون (از جمله نظریه‌ی ایده) و ملاصدرا (از جمله مراتب تشکیکی وجود و نیز نگاه ویژه به نفس و حرکت استکمالی آن)، تشابهات و تناظر آراء آن دو را بیان کند و تفاوت‌ها و افتراقات موجود در این زمینه را مورد واکاوی و تحلیل قرار دهد.با تشریح مسئله فضیلت و تحلیل ساختاری آراء و نیز توجه به مبانی فلسفی متفاوت آن دو اندیشمند، این‌همانیِ وجودی معرفت، فضیلت و خیر را می‌توان دریافت. یگانگی سه مقوله‌ی مذکور با تکیه بر محوریت معرفت، و احاطه‌ی مفهومی آن بر فضیلت و خیر می‌باشد؛آنچنانکه تحقق معرفت، به معنای حصول فضیلت و نیز پیدایش خیر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Connection of Virtue, Intuitive Knowledge, and Goodness in the Thoughts of Plato and Mulla Sadra

نویسندگان [English]

  • zahra mohammadi mohammadiyeh 1
  • Jahangir Masoudi 2
  • Ahmad AghaeiZadehTorabi 3
1 Ph.D Student Of Transcendent Philosophy, Department of Islamic Philosophy,Ferdowsi University of Mashhad
2 AssociateProfessor,Departmentof Philosophy,Ferdowsi University of Mashhad
3 Assistant Professor , Departmentof Islamic Studies,Mashhad University of Medical Sciences
چکیده [English]

The relation between virtue, intuitive knowledge, and goodness is one of the basic pivots of philosophy of ethics. The kind of outlook on this relation would naturally lead to some outcomes concerning scientism or pragmatism or adopting a third viewpoint. In this field, Plato – the great Greek philosopher – and Mullah Sadra – the great thinker of Islamic philosophy – both have an exclusive outlook about virtue, which confirms a close relation between ethics, epistemology, and ontology. While studying the philosophical principles of Plato (including the idea theory) and Mulla Sadra (including the analogical gradation of existence as well as a specific perspective on soul and its ontogenetic motion) and with the use of an analytical-descriptive method, this research is intended to express the similarities and correspondence of their opinions and explore and analyze the differences existing in this respect. By expounding the notion of virtue and structural analytical of opinions as well as noticing the different philosophical principles of the two thinkers, one can find out the existential identity of intuitive knowledge, virtue, and goodness. The unity of the above three categories would be with an emphasis on the centrality of intuitive knowledge and its conceptual command on virtue and goodness; in such a way that the actualization of intuitive knowledge means attaining virtue and appearance of goodness.     

کلیدواژه‌ها [English]

  • Virtue
  • Philosophy
  • Intuitive Knowledge
  • Goodness
  • Perfection
  • Happiness

مراجع

  1. افلاطون (1387.الف)، الکبیادس، شش رساله، محمد‌علی فروغی، تهران: هرمس.
  2. _____، (1386.الف)، پروتاگوراس، پنج رساله، محمود صناعی، تهران: هرمس.
  3. _____ ،(1336.الف)، ته­ئه­تتوس، دورۀ آثار افلاطون؛ج3، محمد‌حسن لطفی، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
  4. _____ ،(1336.ب )، تیمائوس، دورۀ آثار افلاطون؛ ج3، محمد حسن لطفی، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
  5. _____، (1390)، جمهور؛ فؤاد روحانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  6. _____ ، (1387؛ب)، دفاعیه،  شش رساله، محمد علی فروغی، تهران: هرمس.
  7. _____ ، (1387؛ج)، فایدروس، چهار رساله، محمود صناعی، تهران: هرمس.
  8. _____ ، (1387؛د)، فایدون، شش رساله، محمد علی فروغی، تهران: هرمس.
  9. _____، (1387؛ه)، گرگیاس، شش رساله، محمد علی فروغی، تهران: هرمس.         
  10. _____ ، (1386.ب)، لاخس، پنج رساله، محمود صناعی، تهران: هرمس.
  11. _____، (1387؛و)، منون، چهار رساله،محمود صناعی، تهران: هرمس.
  12. _____، (1386؛ج)، مهمانی، پنج رساله، محمود صناعی، تهران: هرمس.
  13. _____، (1336؛ج)، هیپیاس بزرگ، مجموعه آثار افلاطون، ج 2، محمد حسن لطفی، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
  14. بریه، امیل .(1374)، تاریخ فلسفه دورۀ یونان، ترجمه علی مراد داوودی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  15. حسن­زاده آملی، حسن (1379)، تعلیقات شرح المنظومه، ج1، تحقیق و تصحیح مسعود طالبی، تهران: ناب.
  16. سبزواری، ملاهادی (1430ق)، تعلیقه بر الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیه الاربعه؛ تألیف صدرالدین شیرازی، ج 9، قم: طلیعة النور.
  17. صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمد ابن ابراهیم (1360؛الف)،اسرار الایات، تصحیح محمد خواجوی، تهران: انجمن حکمت و فلسفۀ ایران.
  18. __________، [بی­تا]، حاشیه بر الهیات شفاء، قم، بیدار.
  19. __________، (‌1430ق)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه،  ج1،2،3،6،7،8،9، قم: طلیعة النور.
  20. __________، (1360؛ب)، رسالۀ سه اصل، تصحیح حسین نصر، تهران: مولی.
  21. __________، (1366)، شرح اصول کافی، تصحیح محمد خواجوی، ج1و2، تهران: موسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  22. __________، (1380؛الف)، الشواهد الربوبیه، تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  23. __________، (1380؛ب)، المبداء و المعاد، تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  24. __________، (1363)، مفاتیح الغیب؛ تصحیح محمد خواجوی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  25. کاپلستون، فردریک (1388)، تاریخ فلسفه:یونان و روم، ترجمۀ  سید جلال­الدین مجتبوی، جلد 1، تهران: سروش.
  26. گاتری، دبلیو.کی.سی (1375)، تاریخ فلسفه یونان: افلاطون، ترجمۀ حسن فتحی، تهران: فکرروز.
  27. گادامر، هانس گئورک  (1382)،  مثال خیر در فلسفه افلاطونی- ارسطویی، ترجمۀ حسن فتحی، تهران: حکمت.
    1. Cormack, Michael (2006), Plato's Stepping stones: Degrees of moral virtue, New York: Continuum international publishing group.
    2. Ferrari, G.R.F. (2007), The Cambridge companion to Plato's Republic, edited by G.R.F Ferrari,  Berkely: Cambridge university press.
    3. Plato. (1924), Meno, Translated by Benjamin Jowett in The dialoguers of Plato. V.2. NewYork: Oxford.
    4. Plato. (1924).Phaedo, Translated by Benjamin Jowett in The dialoguers of Plato. V.2. NewYork: Oxford.
    5. Plato. (1924).Phaedrus, Translated by Benjamin Jowett in The dialoguers of Plato. V.1. NewYork: Oxford.
    6. Plato. (1924).Protagoras, Translated by Benjamin Jowett in The dialoguers of Plato. V.1. NewYork: Oxford.
    7. Plato. (1924). Republic, Translated by Benjamin Jowett in The dialoguers of Plato, V.3. NewYork: Oxford.
    8. Plato. (1924).Timaeus, Translated by Benjamin Jowett in The dialoguers of Plato, V.3. NewYork: Oxford.
    9. Rabieh, Linda R. (2006), Plato and the virtue of courage, Baltimore:  The Johnse Hopkins University Press.
    10. Taylor, C.C.W. (1997), Routledge history of philosophy, Edited by C.C.W Taylor, V.1, New York and London: Routledge.
    11. Vasiliou, Iakovos. (2008), Aiming at virtue in Plato, New York: Cambridge University Press

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار